Vooraf was aan de Elo's te zien  dat het wel eens spannend zou kunnen gaan worden, maar dat we misschien toch wel zouden kunnen gaan winnen. Dat laatste ging dus niet lukken. Dat eerste wel.
Er was veel commotie.
Martin (zwart) verraste vriend en vijand met een onvervalst Budapester gambiet ( 1. d4 Pf6 2. c4 e5!? 3. dxe5 Pg4  Eigenlijk is het niet eens een gambiet. Zwart wint die pion altijd wel terug. De vraag is echter of wit de tijd die zwart daarvoor nodig heeft nuttig kan besteden. ) . Martin deed het goed! Rond zet 15 is zijn stelling heel prettig. Rond zet 19 gewoonweg beter. Door een blunder van zijn tegenstander op de 22e zet won Martin een stuk. Zijn tegenstander rommelde nog wat door, maar dat punt konden we wel vast opschrijven.

    CupMartin1

(  22. Dxe2 ?? (Txe2!?) Df6 ! met aanval op Lf4 en op Ta1)

Bert en Marko speelden een degelijke partij. In ieder geval genoeg voor remise. En als toeschouwer rekende ik stiekem een beetje op een overwinning voor Marko. Die trok zich niets aan van een fors verschil in ELO-rating en speelde sterk, heel sterk,en stond halverwege beslist wat beter. En Ron had op vuurwerk gegokt, en dus zijn Benkö-gambiet van stal gehaald. Hij kreeg de vereiste compensatie, beukte volgens oud recept met loper en torens en dame op de vijandelijke damevleugel, en ach, Ron kennende ….. Dat zou dus wel eens een bekeroverwinning voor Midden-Beemster kunnen worden.

Maar het zou nog wel even gaan duren. Er  werd verwoed gevochten op alle borden. De heren gaven elkaar niet veel toe.  Het werd laat. Heel laat. Na half twaalf gebeurde er ineens van alles:  Martin: Bij zet 30 kondigt Houdini verschrikkelijk groot voordeel voor hem aan ( -13.00)

 CupMartin2

Zwart heeft vier ijzersterke zetten. De mooiste is 30 .. Txg2!  31  Kh1 (Kxg2?  Lh3+) Tg5!  (32. Txe6 Dxe6!) met minstens nog een kwaliteit en alles opgeteld dus dan een toren voorsprong in risicoloze stelling. Maar er zijn ook eenvoudiger winnende zetten 30 … Te8 bijv., of 30. .. Td8.

Martin doet hier een zet zo vreselijk dat hij nauwelijks te vinden is. 30. .. Kg7?? , en daarmee creëert hij hoogstpersoonlijk en onnodig de condities voor een verwoestend aftrekschaak, en moet na 31.  Txe6 (schaak)  opgeven.  U zult de totale verbijstering die zich hierna van hem meester maakt, kunnen herkennen. Het overkomt iedere schaker wel eens.

Het laatste voorbeeld op hoog (het hoogste!) niveau is de stelling in partij 6 van de huidige match om het wereldkampioenschap. Carlsen maakt een op dit niveau vreselijke blunder bij zet 26, die hem het wereldkampioenschap had kunnen kosten. Maar oh …  wat zal die Anand later de pest in gehad hebben; die ziet het niet!! Verbijstering allerwege! En dat zal er waarschijnlijk de oorzaak van worden dat hij de match gaat verliezen! Rekende niet op zo'n stommiteit bij zijn tegenstander, en keek niet verder dan zijn neus lang is. Ik zal -als ik met dit verslag klaar ben- deze stelling bij schaakproblemen publiceren. Tot schrale troost van Martin.

Maar daar blijft het niet bij:  Bij zet 23. mist Marko de directe winst.    Ron:  "Ik zag dat Marko i.p.v. Df4 beter exf6 kon spelen, gevolgd door Pe5. Dat is toch een duidelijk positioneel voordeel en hij staat dan m.i. straal gewonnen. Na Df4 is het volgens mij lastiger." En zo is het! Maar Houdini heeft het niet over Pe5.

CupMarko1

23. exf6! Lxf6?  24. Df4!   met aanval op loper en toren!  of :  23. exf6! Txc1 24. fxg7+ Kxg7  25. Pxc1

Bij zet 26 overziet wit nog een goede kans:  26. Pxh7 Kxh7  26. Dh4+ Kg8  27. Dxe7

En langzamerhand wordt winst dus steeds moeilijker. Wat niet wegneemt dat remise toch de best voorspelbare uitslag is. Hoewel dat voor Marko's Elo een heel gunstig resultaat zou betekenen, is hij wellicht zo teleurgesteld dat hij nu tot krachtige daden zijn toevlucht zoekt. Omstanders stonden zich al een poosje af te vragen of een vroeger paardoffer op a5 niet winnend zou zijn geweest. Daar speelde Marko inderdaad naartoe. Achteraf – met Houdini- is vast te stellen dat dat niet goed zou zijn gegaan. En toen Marko er uiteindelijk toe overging, klopte het helemaal niet meer.

Jos:  "Jammer van Marko: Ik had ongelijk met de gedachte dat Pxa5 winnend was voor hem (…..)  Maar ik was best onder de indruk van de speelplannen die Marko had gemaakt, en dat hij het mogelijke paardoffer op a5 al lang in de gaten had, vind ik ook een dikke plus van hem. Nu hij ideeën/ strategieën heeft, komt  het correct uitrekenen daarna vanzelf door oefening op een hoger peil."

  CupMarko2

47 Pxa5 bxa5 48. b6 Pe7 (er zijn meer goede zetten) 49. Pb5 (iets beter, maar niet voldoende gxf4) Lg6+ 50. Kc3 Lxb1  51. b7 Pc6!  52. Pa7 Pb8! Zwart is op tijd. Promotie zit er voor de stoutmoedige b-pion niet meer in. Bij zet 55 geeft Marko op. Ook jammer, jammer, jammer. Maar eervol. En veel ELO-punten zal hij er niet door verliezen.

 

Was dat paardoffer nou echt niet goed?

Pas bii de 2e tijdcontrole vielen de laatste beslissingen:

Tot ieders verbijstering verliest Ron. Terwijl we wel dat beetje initiatief -als compensatie voor de gambietpion- in zijn Wolga hebben zien wegebben. Maar Ron kennende, hij zal remise vast nog wel redden. Nee dus! En opnieuw speelt tijdnood een rol.

Ron: "Reken maar dat ik baal. Dit is de 1e keer dat ik extern verlies! Niet onterecht, mijn tegenstander deed het op het eind heel goed en ik had geen tijd meer."   "Mijn tegenstander liet me later weten dat hij deze variant exact zelf zo speelt met 12…, Ta6. Ik ben benieuwd wat Houdini verder nog ziet. Ik had in de partij toch nog wel de nodige druk, hoewel hij zich steeds goed verdedigde."

Ron heeft later veel zelfkritiek. Bijv. op zijn 22e zet:

  CupRon1

" Had gewoon 22.., Tb3! moeten spelen met de bedoeling op c3 te slaan en dan Da5. Win dan de pion terug met goed spel. Grr dat ik dat niet zag tijdens de partij…"  Houdini vindt echter Ron's 22 …  Da5 absoluut niet slechter, vooral omdat hij wit na 22. …  Tb3 eerst met 23 a5 de damezet Da5 wil laten voorkomen! En taxeert de stelling dan als totaal gelijk.  En later:  "34…., Dxf3 is slecht, ik had gelijk 34…, Pb3 moeten spelen"  Houdini vindt dat ook wel. Maar heel desastreus is het nu ook weer niet. Wel  is het een feit dat hoe verder ze in de eindspelfase belanden, hoe zwaarder die gambiet-pion-achterstand gaat wegen.

"Ik heb het ergens niet goed gedaan." Dat zal wel. Maar echt heel duidelijke fouten die tot verlies leiden, ziet Houdini niet zo gauw. We moeten het maar houden op dat zinnetje "mijn tegenstander deed het op het eind heel goed." En op de bij Ron vaak optredende tijdnood, als trouwe metgezel van zijn ambitie.

En later ontvang ik (en jullie ook) van Ron: "31…, Pa5 met de bedoeling Pb3 was toch gevaarlijker. Ik kon dat echter direct na 32. Dd3? spelen. Hij kan het paard niet nemen omdat hij dan mat gaat! Stom dat ik dat niet heb gezien. De dreiging Pxc1 is vreselijk, zijn belangrijke pionnen gaan eraf. En jij zegt dat ik tactisch sterk ben, Eddy? Denk niet dat Bert dit gemist zou hebben, echt moeilijk is het niet te zien." Is wel een aardig diagram om de hersens en het voorstellingsvermogen te trainen. Ron moet hier maar even niet meer naar kijken. Dan slaapt hij helemaal niet meer.

32 …..  Lg7?  speelde Ron. (Tijdcontrole in aantocht !!!!????)

Inderdaad, hij heeft gelijk :   32. …. Pb3!  33. Dxb3? De2 + en wit gaat mat in drie. 34. Kh3 Df1+  35.Kh2 Dg1+ 36. Kh3  Dh1 mat  Na 35. Kh1 Df1+ een soortgelijk verhaal. 32. ….  Pb3!  33. Dc2  Pxc1  34. Dxc1  De2+ en inderdaad, pion e4 gaat eraf, en wellicht nog meer.

En  na wit's   33. Ld2? had ook nog Pb3 gekund! en ook Dd1.  Dus  Lg7 hoeft niet tot verlies te leiden. Maar inderdaad, mist de winst wel!

Voor de tweede tijdcontrole heeft Ron het in tijdnood dan niet meer in de hand. Hij geeft op bij zet 41. Ach ach, wat is het schaken toch een verschrikkelijk spel! En inderdaad, niet gezond! Althans voor mensen met een overmaat aan ambitie. Dat weet ik toevallig. Vooruit Ron, je kunt het, niet zo somber, jij bent nog jong en vitaal!

En Bert? Die zat de hele avond diep geconcentreerd lekker te schuiven. Hij werd geconfronteerd met die eigenaardige voortzetting 1. d4  d5  2. Pf3  Pf6  3. c4  Lf5 !? Volgens de boeken zou dat te vroeg moeten zijn, i.v.m. de kwetsbaarheid van b7 en d5. Mij is het nog nooit gelukt om duidelijk voordeel te bemachtigen. Maar dat zegt niks natuurlijk. Zowel PowerBook als Houdini hebben het hier over 4. cxd5 .

 CupBert1

Na 4. …. Pxd5 zou wit Pd2 moeten spelen met de bedoeling snel e4 door te zetten. Na 4. …. Dxd5 wint wit een tempo met 5. Pc3. En er is nog iets met 4 …. Lxb1, waarin – dat heb ik ooit uit mijn hoofd geleerd-  je eerst 5. Da4+ zou moeten spelen en pas daarna – na 5 … Dd7  6. Dxd7 Pbxd7 7. Taxb1. Met wat beter spel voor wit.  Waarom, dat heb ik nooit begrepen.

Met wat Bert speelt, heb ik diverse partijen in mijn eigen boekjes staan -want toch allemaal heel logisch- maar nergens werd ik er echt gelukkig van. 4. Pc3 e6  5. Db3 Wat ik destijds ook al ontdekte, is dat Houdini  vindt dat dat Db3 misschien wel logisch is, maar als je dat wilt spelen dat het dan zo vroeg mogelijk moet gebeuren. Dan kun je beter cxd5 nog even laten rusten en dan al bij zet 4 Db3! Ik geef het maar even door, want het komt nogal eens voor. Maar echt begrijpen doe ik het zelf niet.

Duidelijk is wel dat het grote geluk van de wit-speler ook bij Bert achterwege blijft. Na 5 …  Pc6 (gekke zet, maar toch wel lastig. Ik verloor er eens tegen in de externe.) 6. a3 heeft wit niks. Bij zet 7 brengt wit zijn dameloper buiten de te vormen keten -ook logisch-  maar voordeel voor wit blijft voorlopig uit. Bert schuift rustig verder en bij zet 19.  gaat Houdini een beetje de voorkeur geven aan wit. Waarschijnlijk speelt de rare positie van het paard op c6 (voor de pion op c7) en de druk over de halfopen c-lijn hierbij een rol. Maar dat voordeeltje ebt weer een beetje weg. Bert blijft onverstoorbaar verder schuiven.  "Dat wordt remise," denk ik . En ik ga ergens anders nog maar eens verder snuffelen. Na de 33e zet van wit is de stelling aldus:

  CupBert3

Beide spelers moeten op hun klok letten. Ze noteren geen zetten meer. Wat er hierna gebeurt, weet ik dus niet. Speelt zwart hier Tc7? Of geeft zwart hier een pion weg. Een kwartiertje later zie ik tot mijn verbazing dat Bert veel beter staat. Hij begint te vluggeren, met grote zelfverzekerdheid. Ineens staat hij gewonnen, en geeft zwart op.

Ron:  "Bert won weer eens op onnavolgbare wijze, ik vond dat hij weinig had na de opening. Die wordt zo echt clubkampioen, ik sta al ver achter, maar dat geeft niet."  Eddy: Zou Ron dat nou menen?         Latere reactie van Bert: "Hij speelde inderdaad Tc7. Ik heb toen op b7 geslagen. Hij sloeg het paard, ik op c6 en toen had hij Te7 schaak en Te6 kunnen proberen. Hij dekte echter zijn paard met de koning (tja, tijdnood) waarna ik a6 ook had. De rest was niet moeilijk met drie pionnen tegen het paard en de koning dichterbij…"       Waaruit moge blijken dat  Bert inderdaad in vorm is: Menigeen zou  hier  op remise hebben aangestuurd zonder nog even het riskante paardoffer tegen 2 pionnen. Houdini geeft aan dat ook dan nog remise bereikbaar is, maar toch ……. Bert stond voor in tijd en zag dus zo nog een winstkans. Knap.

 

Vermeulen: "Dit smaakt me toch beter dan wat ik zojuist voor mijn kiezen kreeg."

En zo wonnen die gasten met 3-1. Al met al toch wel verdiend natuurlijk. Wegens hun groot doorzettingsvermogen in moeilijke situaties. Daar zag het lang niet naar uit. Jammer maar helaas. Kunnen we ons weer volledig op de normale externe richten. En leerzaam was het wel.