Alweer vroeg naar huis

"Rustig hier hè?" zei iemand toen ik om 20.45 binnenkwam. "Beetje te rustig" was mijn eerste reactie. Want als Ron er niet is, en Frank niet, en Joop niet, en Sven oneven, is ons eethuis toch een beetje kaal. En als dan om 22.15 uur alle partijen uit zijn, en vrijwel geen partij echt exquis, is zo'n avond bijna een slaapkuur voor uw particuliere schaakreporter.

Gelukkig was Peter er alweer. En als die dan alweer wint, is zijn vreugde aanstekelijk. Ik knap er tenminste altijd van op. Wist u dat Peter de enige van onze vereniging is met een score van 100%?

Bij  Marko-Bert verwacht je toch stiekem even iets bijzonders op het menu. Nee dus. Nou ja, de partij was in 12 zetten klaar. Dat was dan wel bijzonder. Marko gaf op. Volgens de machines stond hij pas 0.85 minder.  Maar hij zag niks leuks meer. En was aangeslagen. Wel begrijpelijk. Als je na 1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 zo dom bent geweest om 5. e5 te spelen. Het komt nog wel eens voor dat Marko rond een uur of tien even een tukkie doet, maar al om half negen!?

intern17MarkoBert intern17MarkoBert1

Dit bereidt Bert na 5 ….. Da5+ een eenvoudige doch voedzame maaltijd op e5.

Als aan Marko daarna ook nog een portie stukkenruil wordt geserveerd, resteert  bij zet 12 al bijna een eindspel met voor wit een pion te weinig plus een geïsoleerde dubbelpion op de c lijn, plus een geïsoleerde pion op de e-lijn.  Begrijpelijk dat Marko dan al geen trek meer heeft.

Jasper (wit)-Jos. Zou Jasper al bekomen zijn van zijn onsmakelijke ervaringen van vorige week? Zijn voorgerecht was niet slecht, mede doordat Jos het weer niet laten kon om gelijk één van zijn lekkerste recepten uit te proberen:  "Hup er  tegenaan, met f5!"

intern17JasperJos1  intern17JasperJos1

Als wit nu gewoon 8. exd4 speelt valt er voor wit  weinig te mopperen. Maar Jasper denkt dat 8. Lxe4 ook wel kan. Maar na  8 …    dxc3 9. bxc3 zou zwart met 9 …  Df6 flink voordeel kunnen behalen.  Na 10. Tc1 La3  staan er nu twee witte stukken in. Zwart kan dus minstens een kwaliteit opsnoepen.  Maar Jos wil zijn jeugdige opponent niet gelijk de eetlust bederven en doet rustig 9 …. Le7. De stand is gelijk, na 10. Lf3. Maar Jos heeft wit intussen wel met een -voor Jasper-  exotisch gerecht geconfronteerd. Allemaal de bedoeling natuurlijk. Die jonge jongens moeten alles leren nuttigen! Doel bereikt: Jasper verslikt zich snel. Ik heb geen idee waarom hij na 10 … 0-0  11. Db1? speelt.

11.Db1?  Pc6 12.Pe2 d6

intern17JasperJos2  intern17JasperJos2

Ik heb wel een idee waarom hij 13. Pd4 speelt. Omdat hij zijn keuzes nog iets te ondoordacht maakt. Nog denkt dat alles lekker is. Gewoon even nog meer de tijd nemen. Er vanuit gaan dat je zeer ervaren iets oudere tegenstander wat verder heeft gekeken dan de dichtstbijzijnde vork.

intern17JasperJosX  intern17JasperJosX

13.Pd4 e5 14.Pxc6 (als wit dit vooruit als redding van die vork heeft beschouwd is dat toch best een beetje slim, maar ….. ) bxc6 15.Lxc6  "Wat kan me gebeuren!? Er staat een zwarte toren in en een witte loper. En wat zwart ook kiest, ik verlies geen stuk, en ik heb in ieder geval al een pion gewonnen."

intern17JasperJos3 intern17JasperJos3

Maar Jos is niet zomaar een kok. Het is er een met drie sterren.
15 ….  Le6! Een amusante amuse. Jos is bereid een kwaliteit op a8 te offeren. Voor de ervaren schaker een bekende wending. Wie zijn Loper zo'n klein torenhapje op a8 (of a1) laat nuttigen, kan tot de ontdekking komen dat het nogal gepeperd kan zijn. Als de Loper is geruild wil de Dame op de lange diagonaal nog wel eens erg opdringerig worden.   Bijv. 16. Lxa8  Dxa8  17. Lg3? Dxg2  18. Kd2  ( 18. Tf1 Lxc4! en uit) en dan toch nog 18 ….. f4 met stukwinst 

Ik weet niet of Jasper dit allemaal gezien heeft, of dat hij een gezond wantrouwen heeft tegen dit soort  versnaperingen en dacht dat hij er maar helemaal niet aan moest beginnen omdat er wel eens gif in kon zitten, maar hij speelt  16. Lg3 en dan blijkt dat die dame op b1 niet alleen daar staat te niksen, maar bovendien ook nog de gelegenheid biedt om de toren met tempowinst uit a8 weg te halen  (16 .. Tb8) , waarna de witte loper op g3 na 17.  Dd3  f4!  alsnog de pieneut is. Jasper heeft echter het onverwachte geluk dat Jos iets te schrokkerig is. (Die is er, vermoed ik, zowiezo niet zo goed in om iets lekkers even te laten staan. Daarom komt hij meestal ook op de fiets uit Purmerend). Houdini adviseert het slaan op g3 nog even uit te stellen, omdat wit anders nog tegenkansen krijgt langs de h-lijn.

intern17JasperJos4 intern17JasperJos4

19 …..  fxg3 ?  (19 … Dc8!  met dreiging op c4 en de witte witte Loper moet na 20. Lxh7  Kh8  maken dat hij daar weer weg komt 21. Le4 Dxc4  en daarna dreigt nog steeds fxg3 en daar is dan niets meer tegen te doen.)  20.Lxh7+ Kh8 21.hxg3 Tf6 

intern17JasperJos5  intern17JasperJos5

Al met al heeft Jasper dit gedeelte van de partij best wel goed gespeeld, zij het dankzij enige hongerigheid van zijn tegenstander. Er zijn nu nog veel redelijke zetten waarmee wit het met twee pionnen voor een stuk nog wel een poosje  zou kunnen volhouden, maar Jasper is nu kennelijk wel verzadigd, en pakt het verkeerde plan. 22. Lxf5+? (De3!? Dd4!?) Kg8  en Kf7  Hierna komt hij er niet meer aan te pas. Het zwarte loperpaar in een stelling met veel open lijnen en diagonalen blijkt veel sterker dan een stuk met drie  pionnen (waarvan er  enkele kwetsbaar zijn).

Marco kiest het Engels. Toevallig ook een voorkeursmenu van zijn tegenstander Martin. Kunnen we allemaal eens zien wat de meester zelf tegen die opening kokkerelt. Dat blijkt het meest traditionele recept: 1 (c4)  e5  2….. Pf6 (niet dat woeste f5)  3. …. Pc6    4……  Lc5  5 …. d5

intern17MarcoMartin1 intern17MarcoMartin1

'Theorie' is er nog met 6. cxd5.  Houdini geeft hier het eigenaardige advies  6. d4, wat me wel snel lijkt. En daar is dan ook nog een heel klein beetje 'theorie' mee:  6 … exd4  7. exd4 met bijna gelijke stelling.

Marco speelt hier 6. Le2 waarna Houdini 6 … d4 aanraadt.  Na Martin's 6 …  0-0  is de stelling gelijk. Mits wit nu toch d4 speelt. Doet hij dat niet, dan doet zwart het wel. 7. 0-0  d4!

Langzaam krijgt zwart nu wat vat op de witte stelling.  Maar zijn 12e zet zou  dat verknoeid kunnen hebben, mits wit hier gespeeld had:   

intern17MarcoMartin2  intern17MarcoMartin2

13. Pxd4! Eenvoudig, maar gezond. Marco speelt echter 13. De4 ??? Lxe5!  14. h3 Ld6   Dit gaat wit gewoon een stuk kosten. Wel biedt Martin hem na deze combinatie nog een lekker tussengerechtje aan, maar daar heeft Marco nog geen trek in.

intern17MarcoMartin3 intern17MarcoMartin3

Nu lijkt 17. c5 toch erg logisch! Zo win je het verspeelde stuk gewoon weer terug. Maar na 17. Tad1? zou het tijd moeten worden de rekening te gaan vragen. Alles is goed voor zwart. Hij staat een stuk voor.  Wit moet maar opgeven. Hoewel ……   Zwart schijnt het gezellig te vinden en wil nog even blijven zitten:  17.  … Lxd3? Mij ontgaat de diepere zin hiervan. Na 18. Pxd6  en 19 Lxe5 blijft die loper op d3  ongedekt staan, en ook hier wint wit zijn stuk terug. Maar wit wordt er toch nerveus van. Hij wil wel naar huis. Staat zijn wekelijkse taxi al te wachten? 18. Tfe1 ? En nu natuurlijk gewoon 18. ..  Lc2!  

intern17MarcoMartin4  intern17MarcoMartin4(analyse)

Dat zou een zeer gepeperde schotel hebben opgeleverd. Neem er de tijd voor. Langzaam consumeren. U kunt hier nog een lange tijd van genieten. Het beste schijnt nog te zijn 19. Lxe5 Txe5 20. Dxe5 Lxd1    En als de Toren weggaat van d1? Ergens op de d-lijn? Dan volgt Pf3+!  Ergens op de 1e rij, dan volgt bijv. Pd3 of Pxc4. 

Maar Martin vindt het nog steeds gezellig. "Nee, hè toe, blijf toch nog even." 18 .. Pxc4??? 19. Txe8  Dxe8

intern17MarcoMartin5  intern17MarcoMartin5

En na nu eenvoudig 20. Pxd6 is er van dat zwarte voordeel niets meer over. De Loper op d3 (waarom moest hij daar in vredesnaam naar toe?) gaat verloren. Maar het blijft nog even modderen. 20. Lxd6? Dxb5!  En ja hoor, nu blijft zwart toch weer een stuk voor. En nu vindt Martin dat hij wel genoeg heeft gedaan. Dan maar niet. Je wilt naar huis? OK je mag naar huis! De tafel is nu overzichtelijk. Het nagerecht eenvoudig.  Zijn tegenstander krijgt geen kansen meer. Er wordt nu snel afgerekend. Tjonge.

Paul probeerde Gerrit (wit) te verrassen met  1.e4 d5 (skandinavisch) 2. exd5  en nu niet Dxd5 maar 2 . .. Pf6. Dat is de Marshall-variant. Ik speel dat nu nog geregeld op internet, als ik denk dat mijn tegenstander niet heel sterk is. Ik heb het in het verleden ook bij Aris de Heer veel gespeeld.  Ook tegen Paul. In mijn database vond ik er 3. Mijn resultaat daarmee tegen hem 1W 1R 1V.  Toen ik er tegen Frank eens een keer flink mee  had verloren, ging de lol er een beetje af. Het voordeel van de variant is dat er maar weinig schakers van ons niveau zijn die weten hoe je dat moet aanpakken. Ze zitten al na zet 2 te kijken of  ze insecten te eten krijgen. De beste zet is nu 3. d4. En vooral niet proberen met c4 de pion op d5 te dekken, want dan krijgt zwart ruimschoots compensatie. Wat Gerrit doet is ook goed. En die voortzetting koos Paul zelf tegen mij ook 2 keer. Dus die kent de smaak zelf ook.  Het bezwaar van veel van dit soort openingen vind ik dat het wel vaak combinatierijk spel geeft, maar dat het veelal met een sisser afloopt. Je wint het offermateriaal mooi terug, maar ten koste van nogal wat stukkenruil en heel vaak eindigt zoiets dan dus toch weer in remise.

1.e4 d5 2.exd5 Pf6 3.Pf3 Pxd5 4.d4 en nu speelt Paul … e6, wat ik niet erg logisch vind. Meer voor de hand ligt Lg4 of Lf5,  of g6 (het populairst) . De zet 1 .. d5 moet het hebben van de snel vrij komende dameloper van zwart, en die wordt nu zonder noodzaak al vroeg in zijn bewegingen belemmerd. Gerrit pakt het hierna rustig en solide aan. Hij ontwikkelt zijn stukken, en staat er rond zet 10 prettig bij.

intern17GerritPaul1  intern17GerritPaul1

Houdini geeft hier 11.Lf4  12. Td1   13.Pc3 en alles heeft een nuttige plek.  Gerrit doet het niet slecht, maar ook net niet exact genoeg om zijn lichte voordeel te handhaven. Het is daarna aan beide zijden gewone degelijke Hollandse kost. Geen experimenten met gewaagde smaakcombinaties. Na zet 22:

intern17GerritPaul2 intern17GerritPaul2

Aan weerszijden zijn er geen vrijpionnen,geen zwakke pionnen, geen overwicht op open lijnen, niks. Er kan eigenlijk niets fout. Zelfs na de voor mij (en Gerrit) onduidelijke zet 22. ….  Ph5 (Misschien wordt de klant hier ongeduldig! 'Ober, waar blijft de soep?') kan na 23. Lxe7 Dxe7 24. Txd8 (Ja dat vindt Gerrit nu eenmaal lekker!) totaal geen kwaad. Dus …. Zullen we dan de jassen maar halen? Volgende keer kiezen we een ander gerecht.

Peter (wit) begon met zelfvertrouwen aan zijn stoofpotje tegen Niels. Die is tegenwoordig verzot op opstellingen met  e4 en c4, ofwel e5 en c5. Ik houd er niet zo van. Voor mij is dat een beetje te taai. En bovendien zit er dan een gat op d4 ofwel d5. Maar ja, smaken verschillen.

intern17PeterNiels1  intern17PeterNiels1

8 ….   Pd4?  (Pb4!?)  waarschijnlijk vergeet Niels gewoon even de pion op e5. Of heeft hij diepere plannen? Peter – ik zei het al : hersteld zelfvertrouwen – gelooft er niet in. Dus : 'Eet smakelijk!' 9. Pxe5  Heel rustig zet Peter de maaltijd voort. Langzaam  kauwen schijnt goed te zijn voor je gezondheid.

intern17PeterNiels2  intern17PeterNiels2

De beste zet is hier 17. Lf4   Je moet het maar durven. En zien. Is dit zo'n verrukkelijk Japans visgerecht, waaraan je kunt sterven als de kok even niet goed heeft opgelet? Peter ziet het allemaal en durft het!  17.Lf4 Lxb2 18.Tab1 Te2 19.Lxd6 

intern17PeterNiels3  intern17PeterNiels3

19. .. b6   Een zwarte Toren op de 2e rij. Is dat erg? Daarna Tae8. Ligt dat te zwaar op de maag? Het gaat natuurlijk om die vrijpion op d5! Maar Niels begint hier even lastig tegen te spartelen. Even verslikt Peter zich. Raakt zijn extra pion kwijt.  (21. Le3 i.p.v. a4)  'Vooruit sappig vrijpionnetje: moedig voorwaarts. Om jou ging het toch allemaal!"  24. d6  ???

intern17PeterNiels4  intern17PeterNiels4

Die laatste zet is niet goed! 24.  …   Txf3!  25. gxf3  Td8!  en de vrijpion wordt verorberd  door de verkeerde gast.  Maar Niels ziet ten onrechte ander lekkers. Toch krijgt hij na 24.(d6)  Te1+ 25.Txe1 Txe1+ van Peter nog één kans. 26. Kh2? (Kf2! Op de geraffineerde kruidenmix die hierop volgen moet, ga ik maar even niet in)

intern17PeterNiels5  intern17PeterNiels5

Na een haastige terugtocht met 26. ….  Te8 valt die vrijpion nog te stoppen.  Niels vreemde zet 26 … Te6 kan ik alleen maar verklaren met een even onderschatten van een aanwezig mat-achter-de-paaltjes-ingrediënt.

27.d7  (natuurlijk) Td6 28.Te3!! ( dit is toch wel heel erg goed) f6 ( Waar is het zuiveringszout? Helaas helpt dat nu niet meer)

intern17PeterNiels6   intern17PeterNiels6

29.Te8+ Kf7 30.d8D Txd8 31.Txd8  opgegeven.
Beide spelers vonden na afloop dat het een smakelijk menuutje was geweest. Ook Niels. Ik denk dat ze er gelijk in hadden. En in ieder geval leerzaam.  (De kracht van de vrijpion. Daar hoeven we dus Nimzovitsch niet meer bij te eten te  vragen. )