The night of the draws

Jaja,  draws aan alle kanten.

Als ik dit verslagje ga schrijven, zoek ik in het woordenboek wat het woord 'draw' nog meer kan betekenen. Ik kijk mijn ogen uit. Trekking van een loterij, succesnummer, vangst, val van ophaalbrug.  En het woord drawer zal ik ook maar niet gebruiken voor onze remiserende schakers, omdat het behalve lade, en tekening, en zwembroek ook nog onderbroek kan betekenen. Kortom: een mens is nooit te oud om te leren. En zeker niet al te lichtvaardig met Engels proberen te pronken.

Maar het was toch het avondje van de draws.

En die hoeven niet per definitie saai te zijn. Dat zeker niet.

Martin vierde met wit zijn Engelse ziekte uit tegen Gerrit. Die zijn toevlucht nam tot een eigen soort stonewall.   1.c4 c5 2.g3 Pf6 3.Lg2 d6 4.Pf3 Pc6 5.0–0 e5 6.e3

15Gerrit1  15Gerrit1

Wijsneuzig als altijd wees ik hem later op het veld d5. `Een stuk minder verdedigbaar dan het veld d4. Vroeg of laat kan daar een hinderlijk stuk verschijnen. Dus een verdachte voortzetting.´ Nader onderzoek leerde me inmiddels  – tot mijn verbijstering –  dat 11 partijen met deze opstelling in PowerBook zijn opgenomen!  (Weliswaar niet door heel bekende grootmeesters.  En op een totaal van 45 parijen. Maar toch .. ) Ik moet dus mijn verontschuldigingen aanbieden.

Neemt niet weg dat die achtergebleven pion op d6 toch een zorgenkind zal gaan worden, maar dat had ook nog niet gehoeven als Gerrit na

Le7 7.d4 cxd4 8.exd4 Lg4 9.dxe5

15Gerrit2  15Gerrit2

met de pion had teruggenomen. Na ….   Pxe5 10.Da4+ Ld7 11.Db3 Pxf3+ 12.Lxf3 gaat Martin daar zijn artillerie op richten.  Lc6 13.Lf4 0–0 14.Td1? (lijkt mij volkomen logisch, maar Houdini zou het anders doen)

15Gerrit2a 15Gerrit 2b

14…Lxf3? (Dd7!?) 15.Dxf3 Dc7 [15…Db6? suggereerde ik even bij de post mortem analyse, om de penning te ontlopen, maar dat blijkt nergens op te slaan!) ] 16.Pc3 a6

15Gerrit315Gerrit3

Een boeiende stelling. Hoe gaat het bombardement op d6 uitpakken? OK, pion c4 staat even in.  Dekken!!!  17. b3 is een eenvoudige. 17. Tac1 een leukere. 17. Pd5 een mogelijke.  Maar Martin heeft het geduld niet, of is hij bang dat het met een sisser voor zwart gaat aflopen, vooral wegens het daarbij onontkoombare stukkenruil-festival?

17. g4?  Hij wil het paard van f6 wegjagen om te voorkomen dat zwart bij de eerste beste gelegenheid zijn geïsoleerde, achtergebleven pion oplost met d6-d5. Een leuk plan, maar niet het sterkst.  17. Tac1 was veel sterker. (Dxc4?  18. Pd5!) En blijven loeren naar het zwakke d6.  17. .. h6  (Dxc4!)  18. h4? ( 18. Td4! wat na afloop op het bord verscheen en allerwege tot ongeloof leidde, maar toch ….) en nu denkt Gerrit: Je kunt me nog meer vertellen! Laat het maar zien! 18. .. Dxc4  19. g5  hxg5 20. hxg5

15Gerrit4  15Gerrit4

Houdini geeft hier 20. .. Ph7 als de beste, waarna wit inderdaad nog een heel klein beetje prettiger staat, maar meer ook niet.

En nu gaat er ineens van alles gebeuren:  20. …..   Ph5 ? Dat mist het volstrekt voor de hand liggende antwoord  21. Pd5!!!  (  21. ..  Te8 22. Dxh5!   of       21. .. Pxf4? 22. Pe7+ gevolgd door mat na Dh1+   of   21. ..  Ld8  22. Dxh5  )

Maar ook Martin ziet het niet! Die zal hier gedacht hebben dat hij nu maar zijn pion terug moest nemen voor alle zekerheid.  21. Lxd6? Bij de analyse opperde Jos: "Dat is vast niet goed. Die zwakke pion blijft wel zwak. Je kunt beter zoeken naar een andere dreiging erbij!"  Dat  lijkt me een wijs commentaar: Inderdaad, vaak is de dreiging sterker dan de uitvoering van de dreiging. Ook 21. Le3 met aanval op paard h5, wat 21. .. g6 noodzakelijk maakt, is hier weliswaar niet winnend, maar nog wel iets.  Maar na 21. .. Lxd6 neem zwart het stokje over en het heft in handen. ( Jaja, ik weet wel dat een stokje geen heft heeft! Sorry!)  22. Dxh5

15Gerrit5  15Gerrit5

22. .. Tad8!   23. Kg2   g6  en geef mij maar zwart!

Maar Martin krijgt van Gerrit nog één kans  22. ..  Lb4 en nu had wit met 23. Pd5 nog steeds wat kunnen proberen.   23. … Tad8  24. Pf6+ !?  maar hij speelt ten onrechte  nu 23. Kg2? ( o.a. met de bedoeling een toren naar h1 te kunnen transporteren en tot elke prijs te blijven aanvalllluuuuhhhh.  Maar na 23. .. g6 24. Df3 Lxc3  25. Dxc3  Dxc3 26. bxc3 blijft wit  zitten met die geïsoleerde c-pion! En wordt het dus zwoegen.  Maar zoveel geduld heeft Gerrit niet. Hij wikkelt gelijk af : 23. .. Lxc3  24. bxc3  Maar wit had nu beter zijn oorspronkelijke plan kunnen uitvoeren met 24. Th1!? Wat waarschijnlijk tot remise had geleid, maar er was nog wat te denken overgebleven.  Nu resteert een eindspel waar Gerrit wel pap van lust. Maar die koerst aan op remise omdat hij daar best tevreden mee is. Martin kan daar weinig tegenover stellen. Die probeert nog wel wat, maar daar wordt het allemaal niet beter van. Hij mag blij zijn dat Gerrit in een vredelievende bui is.

Houdini vindt dat de slotstelling beduidend beter is voor zwart.

15Gerrit6  15Gerrit6

Wit gaat na de mooie zet 42. ..  Tc4-c5  nog een pion verliezen! (Het is een tempozet, maar dekt ook g5 wat later een rol kan spelen, en blijft pion c3 aanvallen! ) Hoe is f3 te dekken zonder de dekking van c3 op te geven? Bijv. 43. Tf2? Kg3  44. Tf1 Kg2 Nee dus.

Commentaar van de tevreden zwartspeler hoogstpersoonlijk: 

Was een hele worsteling om een enigszins acceptabele stelling te krijgen. Maar met enige hulp van Martin lukte dat denk ik, met een minder goed plan van hem om mijn paard op f6 weg te jagen) en later met zijn zet 21. Lxd6. Daarna was het nog steeds goed uitkijken voor Th1.  Ik wist niet zeker of mijn zet 23. …….  LxPc3 kon. Maar ik vond deze zet wel nodig. Anders was het paard ook nog gevaarlijk geworden.

 Aan het eind stond ik beter, maar of deze stelling gewonnen was, zoals Frank beweerde…… ??  Laat de computer daar maar eens op los.  Al met al toch tevreden met remise.  Zoals boven zijn commentaar gedemonstreerd heb ik de computer erop losgelaten en blijken alle opmerkingen van Gerrit terecht te zijn! Hulde!

Andere draw. Ook leuk? Absoluut.

Jos tegen Bert. Verrassing. Bert speelt geen Siciliaan, maar de Caro Kann. "Gelukkig" denkt Jos waarschijnlijk. Maar de Caro Kann is een heel oude hobby van Bert. Dat speelden de Kuijertjes (Bertje en grote broer Paul) heel vaak. Ik heb het nu wel over de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Wanneer Bert er mee opgehouden is weet ik niet.  Maar hij heeft er veel ervaring mee, dat is zeker.

Jos maakt er een Panov van. En inderdaad, Bert verzinkt al heel vroeg in zwaar gepeins. Is het waarschijnlijk na enkele decennia een beetje vergeten. Zijn 5e zet ( .. a6) is niet erg gebruikelijk. (Op de 8000 partijen in PowerBook  met deze stelling komt het 8x voor.) Maar  het is zeker speelbaar.  En het voordeel is dat ook Jos nu flink wat te peinzen heeft. Hij zou graag leven in de brouwerij veroorzaken en accepteert derhalve een geïsoleerde pion in het centrum En u weet, dat kan goed maar ook minder goed uitpakken. Stelling na  zet 11

15Bert1  15Bert1

Alles luistert nu heel nauw.  Als je met Wit toch wel wat wil. Voor je het weet kunnen de stukken weer in de doos.  Dat is waarschijnlijk de reden dat zwart Caro Kann speelt. Die is berucht in dit opzicht. Hebben de heren Caro (Engeland) en Kann (Oostenrijk) er daarom eind 19e eeuw zoveel tijd in gestopt? Om een remisewapen te ontwikkelen?  (Botwinnik speelde hem verschillende keren met succes in een match tegen Smyslov om het wereldkampioenschap. Ik was 22, en volgde die match, en begreep er niets van. Dit soort schaak was voor gewone stervelingen saai en onbegrijpelijk.) 

12. d5 zou leiden tot ruil van veel stukken.   12. De2 dan maar?  Jos probeert het met 12. Dd3 en hoopt via Lc2 druk op de zwarte koningsstelling te ontwikkelen. Maar het haalt erg weinig uit:

15Bert2  15Bert2

14.Pe5 proberen dan maar Pxe5 15.dxe5 Dxd3 16.Lxd3 Pd5 17.Lxe7 Pxc3

15Bert3  15Bert3

Jos speelt 18. Lb4. Voor mij leek 18. Ld6 meer logisch. Jos vreesde dat hij na 18. ..  Pd5 ook niets meer had om blij van te worden. Houdini is het met mij eens. 18. Ld6. Veel is het niet. 0.26  Toch had Jos gelijk. Na 18. Lb4 kan er nog wat verkeerd voor zwart. Bert speelt 18. … Ted8? Wit hoeft niet lang na te denken. Die doet wat hij beraamd had. 19. Lxh7+ !!  Kxh7 20. Lxc3 Ld5 en Houdini had met wit beslist nog doorgespeeld. Maar mensen voor wie niet zo veel op het spel staat hebben misschien geen zin in een eindspel met een pion meer, doch ongelijke lopers. Dat wordt nog een uur zeuren , en hoogstwaarschijnlijk is het dan toch remise. De heren geven elkaar de hand.

U kunt het een tam potje noemen. Was het ook wel. En toch vond ik het interessant. Niet zozeer in schaaktechnisch opzicht. Wel om het gedrag van twee gerespecteerde en sterke clubleden te kunnen bespioneren. Te zien hoe Jos foutloos echt zijn best doet om iets leuks te verzinnen, en Bert foutloos zijn pogingen, schijnbaar moeiteloos, nivelleert. Ja, het kan nu eenmaal niet altijd feest zijn.

Nog zo'n 'saaie' draw? Nee. Er is nog meer onderhuidse spanning bij Frank-Ron.

Frank doet geen pogingen meer om de normaalste Siciliaanse paden gelijk te verlaten, met een Grand Prix-opening of zoiets. (geen 1. e4 c5 2.f4 ) Hij volgt Ron in zijn Najdorf-theorie, wat ik moedig vind. Die is daarin 'gepokt en gemazeld'. ( Wat een idiote uitdrukking trouwens.) En ik maak me sterk dat Frank al snel gewoon op zijn intuïtie verder moet.

15Frank1 15Frank1

Verreweg het meest gespeeld wordt hier 7. Pb3  Maar 7. Pf3 kan ook wel. 7. .. h6 (theorie) 8. h3 (intuïtie, maar niet slecht) Le7 9.Le3 Le6

15Frank2  15Frank2

Nog steeds in Powerbook. Met 3 partijen, met  2x 0-0   en 1x Dd2.  Maar Frank speelt 10. Dd3 wat vraagt om Pbd7 en Pc5. Groot voordeel van deze zet is dat Ron vindt dat hij nu maar beter moet kunnen komen te staan, en in eindeloos gepeins verzinkt om te zien hoe dat dan wel zou moeten.  10. .. Pbd7 11. Pd2 (om de f-pion aan de strijd te kunnen laten deelnemen. Maar wordt nu toch die witte dame op d3 niet een handicap? Nog meer peinswerk voor Ron!) Tc8  11. f4 konsekwent. Maar Houdini vindt het toch link. exf4  13. Lxf4 Pe5 Hoewel de dame nu meer vluchtvelden heeft gekregen (Door Le3xf4) staat ze er toch nog steeds niet echt gezellig bij.

15Frank3  15Frank3

Onze digitale secondant adviseert hier het eigenaardige 14. Dd4. desnoods 14. De3 maar vindt de zwarte stelling toch beter.  Maar het zo op het oog logische 14. Lxe5 keurt hij af. 14. .. dxe5  15. Dxd8 ( "Die tegenstander kan veel te griezelig met zijn dames omgaan. Weg ermee!")  Lxd8

 15Frank4  15Frank4

 16. Pb3? En nu ging Ron opnieuw in trance. Als toeschouwer dacht ik direct aan het kwaliteitsoffer:  17. Txc3 bxc3  18. Pxe4 . Maar ja, leuk  als je toeschouwer bent. Je loopt geen enkel risico. Ik kon na deze 18e zet gewoon stoppen met denken. Laat Ron dat maar opknappen. Die zit ervoor. Hij wordt ervoor betaald. Met nootjes en stukjes kaas.

Ron achteraf: "Ik zag echter spoken met 18. Lf3 (na 17. ..  Pxe4) en dan slaan op b7 maar zover komt wit dus niet, ik heb Lh4 schaak als belangrijke dreiging. Hij moet eigenlijk wel de kwaliteit teruggeven door lange rochade. Ik sta dan gewoon compleet gewonnen. Ik heb er ruim een kwartier toch over nagedacht, gewoon laf dat ik het niet deed."

"En als ik niet op c3 durf te offeren, dan had ik natuurlijk Le7 moeten spelen i.p.v. korte rochade, ik dreig dan met Lb4 een pion te winnen en sta ook dan nog veel beter."

En zo is het maar net!  16. ..  0-0?  17. Ld3

15Frank5 15Frank5

" Maar mijn Lc4 was niet de beste."  17. .. Lc4?     (17. Ph5!?     17. Lb6!? ) 18.Lxc4 Txc4 19.Pd2 Tc5 20.Pb3?  Ron:  "Het grappige is dat ik later nadat de witveldige lopers zijn geruild, weer een kans krijg om goed op c3 te offeren."   "Nu liet ik alle voordeel wegglippen." Tc6? (Txc3!) 21.0–0–0 b5 22.The1 Te8  remise.

Nog meer remises? Nee, zo is het wel mooi genoeg.

Jasper  tegen Marco. Marco speelt met zwart  Siciliaans ( voor onze minder studieuze opvolgers:  1. e4 c5 ) en tegen het wat amateuristische  2. Lc4 doet zwart wat het beste is:  2. .. Pc6  3. Pf3 e6  4. Pc3 Pe7  5. d3.  Maar daarna g6, wat me minder goed lijkt.  Kost tijd. Waarom nu niet gelijk 5. ..  d5 ? Als je in de Siciliaan ongestraft d5 kunt spelen moet je dat nooit laten.  Wit komt nu een beetje beter uit de opening. Wat hij bijna gelijk teniet doet:

15Jasper0 15Jasper0

7. d4 met een slimme bijgedachte. Maar niet slim genoeg. Beter was het (standaard) Dd2 om in de nabije toekomst met Lh6 die sterke loper op g7 te elimineren en zwart ook nog op te zadelen met een  rommelige koningsstelling! cxd4 8 Pb5!? Leuk bedacht, een tijdelijk pionoffer, maar het werkt niet. 8. .. d5! 9. Ld3? (beter 9. exd5 exd5  10. Le2 h6! maar ook dan staat zwart beter)

Zwart staat nu al bijna gewonnen, maar doet het niet helemaal goed.

15Jasper2a 15Jasper2a

10. .. Da5+ wint het paard op b5! Na 10. ..  a6? 11. Lxc6+ bxc6  12. Pbxd4 Lb7 (c5!?) staat zwart nog steeds een tikje beter, maar het had zoveel mooier gekund! En Marco gunt zijn rivaal nog één kansje

15Jasper2 15Jasper2

Leuk is hier 14. Pxe6!! Let op, de dame staat in!  14. ..  Dxd1 15. Txd1 en nu mag zwart kiezen: slaan op e6 (waarna het paard op e7 eraf gaat, met een geïsoleerde e-pion) of Pd5 met kwaliteitsverlies op f8. Wit staat beter. Na 14. .. Dxe6 16. Te1 Df5  17. Lxe7 wint wit zijn stuk terug en staat een pion voor.  Deze zet is -begrijpelijk- nog te moeilijk voor ons aanstormend talent.

15. Da4 Dat verandert niet veel aan de zaak. Zwart blijft wat beter staan. En als wit dan ook nog een stuk weggeeft op de  21e zet is het gebeurd met de koopman. Toch had Jasper's combinatie wel wat aardigs, maar ook hier geldt, net niet genoeg!

15Jasper3  15Jasper3

21. Da4 (Dh3!? iets beter)  Pxh6  22. c4 dit was de grap! maar 22. …. Lc6! en er valt niets meer te lachen. Wit blijft een stuk achter. Marco bepaalt het verdere verloop zoals verwacht mag worden.

Joop was veel te aardig voor Niels. Hoewel de sint- of kerstkadootjes-tijd ruim voorbij is, bleef hij zijn kleinzoon maar verwennen. Maar je moet de surprises niet al te snel laten uitpakken. Nu was het toch te vlug allemaal over. En zo kreeg Niels alleen maar nog meer tijd om met zijn digitale electronica te spelen. En dat doet hij al zo veel. En we weten toch dat dat verderfelijk is voor onze jeugdgeneratie!

Tot en met zet 12 houdt Joop hem in toom. Daarna is Joop bevreesd dat het zelfvertrouwen van zijn kleinzoon een deuk oploopt, en dat wil een liehebbende grootvader natuurlijk niet. Dus geeft hij een dame weg. En blijft daarna voor de vorm nog een beetje spartelen. Heel goed voor de familieverhoudingen. Dat wel natuurlijk.

Verrassing:   Waagtoren5 heeft (12 januari, eindelijk) verloren van Heerhugowaard2.  Niet te geloven: we staan – ondanks de Volendammer crisis- nog steeds bovenaan!