Anderhalve bladzijde heeft Nimzo nodig om op gang te komen voor hij echt ter zake komt:  de vrijpion moet ‘geblokkeerd’ worden. Vóór de vijandelijk vrijpion moet je een stuk plaatsen.

Met ontboezemingen als: Is dat niet oneconomisch, een ‘officier'(=stuk) zo’n pion laten blokkeren? Je kunt zo’n pion toch gewoon van enige afstand in de gaten houden. Zo ontneem je die blokkerende officier zijn bewegingsvrijheid, en degradeer je die zelf tot pion ……  “Ik ben blij u een – naar ik meen- overtuigende oplossing van het gesignaleerde probleem te kunnen aanbieden: Vrijpionnen m o e t e n geblokkeerd worden.”

U zal denken: Dat zal wel. “Maar nog belangrijker dan die vaststelling is de vraag:  w a a r o m ? hoezo?”

Volgen eerst weer uitweidingen. Bijv.  “Net zo lachwekkend als het is om een roman te schrijven zonder daarbij psychologie aan te bieden, is het om een leerboek van schaakstrategie te schrijven zonder zich in het wezen van de schaakstukken te verdiepen. Ik moet benadrukken dat de vrijpionnen en alle andere acteurs voor mij een ziel hebben,  dus net als de mens w e n s e n die onbewust in hen sluimeren, en v r e e s, waarvan ze het bestaan zelfs niet vermoeden.”

 

En dan eindelijk (blz 74) :

“Om nu over te gaan tot de orde van de dag:  Er zijn drie redenen die een blokkade van een vrijpion noodzakelijk maken. “

De eerste reden vindt Nimzo

“De vrijpion is een crimineel, die achter slot en grendel hoort, milde maatregelen als politietoezicht zijn onvoldoende! Een vrijpion heeft expansiedrang en bovendien kunnen door hem achterspelers ontwaken.”

Wat die expansiedrang betreft : vrijpionnen die niet geblokkeerd zijn hebben de neiging vooruit te willen, “dat desnoods met hun leven willen betalen” (offeren dus).

Bijv. om zo een open lijn te creëren. Of om zo een veld vrij te maken voor een paard of ander stuk. Of om een achter zich bevindend stuk te reanimeren.

Te Kolsté- Nimzowitsch  Baden 1925

“Zwart, wiens damevleugel en centrum bedreigd schijnen, probeert een Kandidaat  (ES: zie afl. 1) productief te maken. ”

( Dan volgt even een smoes van Nimzo om te verhullen dat hij geen voorbeeld bij de hand heeft met een echte vrijpion, en dus maar voorbeeld met een Kandidaat neemt..)

“Omdat een Kandidaat al voor 90% een vrijpion is, gelden voor hem dezelfde regels als voor de vrijpion.”

1… f4! 2. gxf4 g4! 3. Lg2 Nhf5!

Dit is dus een voorbeeld van het opofferen van een vrijpion (nou ja, Kandidaat) om een veld vrij te maken voor een paard.

Nimzo is erg tevreden over deze partij, die hij wint. Volgens hem dankzij zijn superieure vrijpionnen-strategie.  (Houdini  toont aan dat daar toch nog een flink aantal verdere onregelmatigheden van wit voor nodig waren.)

Een ander voorbeeld:

Aljechin-Treybal   Baden 1925

1. e4 f6   (1. .. Pc7? verliest de c-pion orakelt Nimzo. Maar Houdini ziet dat niet! Maar vindt desondanks ook  1 ..  , f6 beter!) 2. exd5  fxe5

3. d6!   En dit is dus een voorbeeld van een zichzelf opofferende vrijpion  , e4  (want na Txd6 volgt fxe5!)  4. Kxe4  Txd6  5. Ke5!  Tcd8  en na 6. Pc7 staat wit wat beter 0.52

De partij ging echter verder met 6. Lxe6 en Aljechin won.

“Men neme er nota van dat het ingrijpen van de koning pas mogelijk werd door de zelfmoordaanslag van pion d5”

Nimzo verzuimt hier mee te delen dat 6. Lxe6 een blunder is, van Aljechin nota bene! Wegens:

6…. Txe6! 7. Kxe6 Td5! en wit gaat in twee zetten mat! (De witte koning zit opgesloten temidden van zijn vijanden. )

Mijn commentaar dus:  Men neme er nota van dat het ingrijpen van de koning ook risico’s  met zich meebracht, en dat zelfs Aljechin die niet zag.

Dit is dus ook een voorbeeld van de door mij in aflevering 1 gesignaleerde slordigheden in Herr Nimzowitsch’  analyses en commentaren.

Maar ook hier blijf ik desondanks het gevoel houden dat ik er wat van heb opgestoken.

In de volgende aflevering:   Andere redenen die het” blokkeren” van een vrijpion noodzakelijk maken.

o.a.  “Der feindliche Bauer als unser Schutzwall ”  en “Die Verplanzung der Lähmungs-Erscheinungen der Blockade nach dem Hinterlande.” en “Ueber die pessimistische Weltanschauung, und wie diese sich zur schwärtesten Melancholie verdichten kann.” (?????)

Kijk, die man is ook nog een psycholoog!   Ik ben zeer benieuwd.